1. Giá trị dinh dưỡng của khoai tây
Khoai tây có chứa các vitamin, khoáng chất và một loạt các hóa chất thực vật như các carotenoit và phenol tự nhiên.
Khoai tây chứa khoảng 26gr carbohydrate trong một củ có kích cỡ trung bình. Đây cũng là thành phần chính trong khoai tây. Các hình thức tồn tại chủ yếu của carbohydrate này là ở dạng tinh bột.
Một phần nhỏ trong tinh bột là tinh bột kháng, được coi là có lợi ích cho sức khỏe giống như chất xơ là chống ung thư ruột kết, tăng khả năng nạp glucose, giảm nồng độ cholesterol và chất béo trung tính trong huyết tương, tạo cảm giác no lâu.
Cách chế biến khoai tây có thể làm thay đổi đáng kể hàm lượng dinh dưỡng có trong nó. Ví dụ khoai tây nấu chín nóng hổi chứa 7% tinh bột khoáng, khi để nguội đi thì nó tăng lên 13%.
Nhìn chung, cứ trung bình 100gr khoai tây đã nấu chín (chưa bóc vỏ và không có gia vị) thì có:
- Lượng calo: 87
- Nước: 77%
- Chất đạm: 1,9 gr
- Carb: 20,1 gr
- Đường: 0,9 gr
- Chất xơ: 1,8 gr
- Chất béo: 0,1 gr
Ngoài ra khoai tây cũng là một nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, bao gồm kali, folate và vitamin C và B6.
2. Công dụng của khoai tây
Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Nếu như tăng huyết áp là một trong những yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim. Thì thật tốt là trong khoai tây chứa một số khoáng chất và hợp chất thực vật có thể giúp giảm huyết áp như axit chlorogenic và kukoamines.
Đặc biệt đáng chú ý là hàm lượng kali trong khoai tây cao (chiếm 9% trên tổng số chất khoáng có trong khoai tây). Một số nghiên cứu quan sát và các thử nghiệm ngẫu nhiên đã có đối chứng liên kết giữa lượng kali cao với việc giảm nguy cơ huyết áp cao và bệnh tim mạch.
Duy trì cân nặng lý tưởng
Khoai tây là một loại thực phẩm có thể góp phần kiểm soát cân nặng, kéo dài cảm giác no sau khi ăn. Một nghiên cứu về 40 loại thực phẩm phổ biến đã cho thấy khoai tây là loại thực phẩm dễ làm no nhất.
Một thử nghiệm nhỏ khác ở 11 người đàn ông cho thấy rằng ăn khoai tây luộc cùng với thịt bít tết dẫn đến lượng calo hấp thụ ít hơn trong bữa ăn so với mì ống hoặc cơm trắng.
Tăng cường hệ thống miễn dịch
Trong khoai tây cung cấp 1 lượng vitamin C cũng là lượng vitamin chính trong loại củ này. Ngoài ra catechin – một chất chống oxy hóa chiếm khoảng 1/3 tổng hàm lượng polyphenol cũng được tìm thấy có chứa nhiều nhất trong loại khoai tây tím.
Hỗ trợ quá trình tiêu hóa
Lượng tinh bột khoáng có trong khoai tây có khả năng chống tiêu hoá từ enzym trong dạ dày và ruột non, đây cũng là một loại chất xơ nuôi các lợi khuẩn trong đường ruột của bạn và cải thiện sức khỏe tiêu hóa.
Hỗ trợ tăng cường sức khỏe của mắt
Mắt là cơ quan cảm giác chính cần được chăm sóc đặc biệt để có một lối sống lành mạnh và hiệu quả. Nhiều nghiên cứu đã xác định 2 chất lutein và zeaxanthin là những thành phần thiết yếu cho sức khỏe của mắt.
Lutein được tìm thấy trong khoai tây loại củ vàng, đây là một chất chống oxy hóa carotenoid có thể tăng cường sức khỏe cho đôi mắt của bạn.
3. Các lưu ý khi ăn khoai tây
Dễ gây dị ứng
Dị ứng khoai tây tương đối hiếm gặp, nhưng không phải là không có. Trong một số trường hợp bị dị ứng với khoai tây (đã được chế biến) là do chất patatin – một trong những loại protein chính có trong khoai tây gây ra.
Chứa độc nếu không biết cách sơ chế
Khoai tây sẽ thay đổi hàm lượng các chất có trong nó tùy vào cách sơ chế và chế biến.
Trong vỏ khoai tây và mầm khoai tây đều chứa 1 lượng glycoalkaloid, dù ít hay nhiều thì đây cũng là một chất dễ gây ngộ độc. Vì thế bạn nên gọt sạch vỏ khoai tây khi chế biến và loại bỏ hẳn những củ khoai tây đã mọc mầm để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Nhiễm độc Acrylamide
Acrylamit là một hợp chất được hình thành trong các thực phẩm giàu carbohydrate khi các thực phẩm này được nấu ở nhiệt độ cao như chiên, nướng và quay. Chúng được tìm thấy trong khoai tây chiên, so với các loại thực phẩm khác, khoai tây chiên có hàm lượng acrylamide rất cao.
Các nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng acrylamide có thể làm tăng nguy cơ ung thư và gây hại cho não và hệ thần kinh. Ở người, acrylamide đã được phân loại là một yếu tố nguy cơ có thể gây ung thư.
4. Những ai không nên ăn khoai tây
Những người đang mắc bệnh tiểu đường
Trong nhiều loại khoai tây có chỉ số đường huyết (Glycemic Index) cao. Điều này có thể gây ra sự gia tăng nhanh chóng lượng đường trong máu và đẩy mạnh sản sinh insulin. Do đó, những người bị bệnh tiểu đường không nên ăn quá nhiều khoai tây, đặc biệt là khoai tây chiên.
Phụ nữ đang mang thai
Trong giai đoạn mang thai, các chị em phụ nữ cũng nên tránh việc ăn khoai tây vì sẽ dễ gây đầy bụng, khó tiêu, ảnh hưởng đến thể trạng mẹ bầu và em bé trong bụng.
Những người bị dị ứng với khoai tây
Khi lần đầu ăn thử khoai tây, nếu có các triệu chứng như kích ứng da (ngứa, nổi mẩn đỏ), đau đầu, khó tiêu, tiêu chảy,… thì rất có thể bạn đã bị dị ứng với loại củ này. Nên thận trọng hoặc tránh dùng hẳn loại thực phẩm này nếu quan sát thấy mình bị dị ứng với khoai tây nhé.
Những người đang giảm cân
Nếu bạn đang trông đợi ăn khoai tây sẽ giúp ích cho quá trình giảm cân của bạn thì hãy suy nghĩ lại nhé! Vì cơ thể bạn sẽ không hấp thụ được vitamin A, E, K hoặc canxi, selen vì khoai tây không chứa hoặc chứa rất ít các chất này.
5. Cách ăn khoai tây đúng và an toàn
Không ăn khoai tây mọc mầm
Glycoalkaloid là một hợp chất gây ngộ độc được tìm thấy trên một số loại thực vật. Và khi khoai tây bắt đầu mọc mầm thì hàm lượng hợp chất này cũng bắt đầu tăng dần lên.
Vì thế nên, nếu bạn dùng khoai tây mọc mầm ở một lượng ít sẽ thường dẫn đến các triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy và đau bụng dữ dội. Khi bạn dùng với số lượng nhiều hơn, chúng có thể làm bạn bị giảm huyết áp, mạch đập nhanh, sốt, đau đầu và thậm chí trong một số trường hợp nặng hơn nữa có thể dẫn tới tử vong.
Hạn chế ăn khoai tây chiên
Món khoai tây chiên chắc hẳn là một món ăn vặt quen thuộc và được nhiều người ưa thích, đặc biệt là các bạn trẻ. Nhưng sự thật rằng việc ăn khoai tây chiên nhiều sẽ gây nên các bệnh lý không mong muốn như bệnh tim mạch và tiểu đường.
Một số nghiên cứu được thực hiện cũng cho thấy rằng việc ăn nhiều khoai tây chiên còn dẫn đến tình trạng tăng cân, béo phì. Vì khi chế biến (chiên) ở nhiệt độ cao, khoai tây có thể chứa một số hợp chất không tốt cho sức khỏe như acrylamide, glycoalkaloid và lượng muối cao. Vì thế dù có khó khăn, bạn cũng nên hạn chế việc tiêu thụ món ăn này càng ít càng tốt.
6. Cách chọn mua khoai tây ngon
Chọn củ có màu vàng không chọn củ có màu trắng vì nó không đủ độ ngọt ngon và ít chất dinh dưỡng.
Không chọn củ khoai tây đã mọc mầm, lớp da bên ngoài đã chuyển sang màu xanh, những củ này rất độc, hại cho sức khỏe của mọi người.
Nên mua những củ khoai tây cầm chắc tay, nặng, vỏ trơn nhẵn, lành lặn, không có chấm, sâu, mắt đen trên vỏ, không bị thối rữa, có nước chảy ra ngoài.
Tránh mua những củ vỏ bị nhăn, ấn vào vỏ thấy mềm, đa số các củ này là cũ để lâu, héo, không còn nhiều dưỡng chất bên trong, vị nhạt.
Không mua khoai tây bị trầy xước, vì các củ này nếu không ăn ngay thì chúng sẽ nhanh bị hư thối và khi đặt cạnh với các củ lành lặn cũng sẽ làm cho các củ này bị lây, thối rữa không ăn được.
Chọn các củ không có vết lõm quá sâu để việc sơ chế trước khi nấu nhanh chóng, dễ dàng hơn.
7. Các món ăn hấp dẫn với khoai tây
Khoai tây viên thịt chiên xù
Lớp vỏ giòn rụm, vàng ươm của khoai tây bao bọc đều lớp thịt băm bên trong. Cách làm đơn giản nhưng chất lượng thì miền bàn đấy nhé! Đây chắc chắn là món ăn vặt ngon lành với nguyên liệu chính là khoai tây bùi béo, sẽ khiến cho cả nhà thích mê cho mà xem.
Khoai tây nướng trứng
Khoai tây có vị bùi bùi khi nướng nay lại còn kết hợp thêm với lòng đỏ trứng tan chảy cùng phô mai béo ngậy nữa thì ôi thôi! Không thể nào cưỡng lại được! Đây là một món ăn chứa đầy chất dinh dưỡng, thích hợp cho cả người lớn lẫn trẻ nhỏ đó nha.
Bánh bao nướng nhân khoai tây phô mai
Bánh bao nướng có lớp vỏ mỏng, giòn rụm kết hợp cùng lớp nhân khoai tây phô mai thơm phức, béo ngậy và không hề ngán chút nào. Đây là món bánh sẽ đốn gục trái tim của bất kì thực khách khó tính khi thưởng thức đấy!
Khoai tây xào cay
Khoai tây xào cùng với ớt chuông và hành tây, thêm chút tương ớt cùng các gia vị khác. Tất cả tạo nên một món ăn có cách chế biến đơn giản từ khoai tây nhưng mùi vị không hề thua kém bất cứ món ăn nào đâu đấy!
Sườn nướng khoai tây
Khoai tây cũng là một món ăn kèm hay góp mặt trong các món nướng bạn thường thấy đúng không? Hãy để Điện máy XANH gợi ý cho bạn một món cụ thể đó chính là món sườn nướng khoai tây. Những miếng sườn được nướng hấp dẫn ăn kèm khoai tây thấm đều gia vị sẽ làm cho bữa tối cuối tuần của gia đình bạn thêm hấp dẫn, lôi cuốn các thành viên cùng nhau thưởng thức đấy nhé!
Súp khoai tây
Món súp khoai tây cũng là một món ăn không thể không kể trong mục “Các món ăn hấp dẫn từ khoai tây” bơi hương vị thơm ngon, cách làm đơn giản, mùi vị bùi béo đầy dinh dưỡng. Bạn có thể dùng món súp này trong thực đơn bữa sáng của gia đình hay chế biến thêm thịt, tôm để làm một món ăn ngon cho các bạn nhỏ nhé!
Bò hầm khoai tây
Thịt bò mềm thơm hầm với cà rốt, khoai tây và chấm kèm bánh mì. Món ăn siêu hấp dẫn cho bữa ăn sáng sẽ cung cấp năng lượng cho cả một ngày dài của các thành viên trong gia đình bạn đấy!
Snack khoai tây trứng muối
Món snack khoai tây trứng muối giòn tan, lạ mà quen này mà nhâm nhi cùng nước chút nước ngọt khi ngồi “cày phim” thì quả là tuyệt! Những miếng khoai tây cắt mỏng cùng hương vị trứng muối khiến bạn dễ nghiện lắm đó nha.
CLICK xem ngay nồi chiên không dầu đang giảm giá CỰC SỐC
Mời bạn tham khảo thêm một số nồi chiên không dầu nổi bật tại Điện máy XANH để thực hiện món ăn dễ dàng hơn nhé!
Hy vọng với những thông tin mà Điện máy XANH gửi đến bạn thông qua bài viết 5 công dụng của khoai tây, các lưu ý khi cùng và cách chọn mua cùng một số gợi ý cho các món chế biến từ khoai tây ngon sẽ giúp bạn bổ sung thêm kiến thức về loại củ quen thuộc trong gian bếp gia đình này nhé!
*Tham khảo và tổng hợp thông tin từ các trang Wikipedia và Heathline
