Nếu ghé thăm Hà Nội, bạn nhất định phải thử món xôi khúc, đây là món ăn rất đặc trưng của người dân đồng bằng Bắc bộ nói chung và Hà Nội nói riêng và sau được phổ biến rộng rãi hơn.
Cách làm xôi khúc truyền thống
Đối với xôi khúc truyền thống thì người ta thường chọn rau khúc nếp để nấu xôi vì khúc nếp có mùi thơm hơn khúc tẻ và xôi khi nấu xong sẽ có hương vị đặc biệt hơn các loại rau thay thế khác. Thời điểm xuất hiện loài rau này ở miền Bắc là vào mùa xuân nhất là dịp lễ Thanh Minh rau khúc tốt tươi nhất.
Nguyên liệu làm xôi khúc
Phần nhân
– 200g thịt ba chỉ (thịt ba rọi)
– 200g đậu xanh tách vỏ
– 2 củ hành tím
Phần vỏ bánh xanh
– 150g rau khúc nếp
– Bột nếp: 300g
Phần xôi trắng
– 500g gạo nếp cái hoa vàng
– 50g mè rang
– 50g đậu phộng
Gia vị
– 3 nhánh hành lá
– Dầu ăn, muối, nước mắm, hạt tiêu xay, hành phi
Bước 1: Cách làm nhân bánh khúc
– Thịt ba chỉ heo bạn rửa với nước muối loãng cho khỏi hôi sau đó rửa lại với nước sạch, để ráo. Thái thịt ba chỉ thành các miếng vuông, dày cỡ 1cm rồi cho vào tô. Ướp thịt với 1 muỗng cà phê muối, 1 muỗng cà phê bột nêm, ½ muỗng cà phê hạt tiêu xay rồi trộn thật đều. Đậy kín nắp tô, để thịt vào ngăn mát tủ lạnh trong 30 phút cho thịt ngấm kỹ gia vị.
– Đậu xanh bạn đãi sạch sau đó cho vào nồi, đổ nước ngập mặt rồi bật bếp ninh nhỏ lửa trong 30 phút. Khi xôi bạn dùng thìa đảo đều để không bị khét đáy nồi.
Ninh đến khi phần nước đậu xanh đã cạn, hạt đậu xanh nở bung là đã chín nhừ.
– Hành tím bạn đập dập băm nhỏ.
Bước 2: Sơ chế rau khúc
Rau khúc bạn nhặt bỏ lá úa, bỏ rễ sau đó rửa với nước sạch, để ráo. Bắc nồi nước lên bếp, đun sôi thì cho rau khúc vào luộc chín sơ qua sau đó vớt ra. Cắt nhỏ rau khúc rồi cho vào máy xay, thêm 1/2 muỗng cà phê muối, 250ml nước luộc rau khúc vào rồi xay thật nhuyễn. Xay xong, lọc qua rây lọc, bỏ bã lấy nước.
Bước 3: Ngâm gạo nếp
Gạo nếp bạn vo sạch rồi cho vào tô lớn, đổ nước ấm xâm xấp mặt gạo, thêm 1 muỗng cà phê muối rồi trộn lên, để ngâm trong 30 phút.
Bước 4: Sên đậu xanh
Đặt chảo lên bếp, cho 2 muỗng canh dầu ăn vào đun nóng thì cho hành tím băm vào phi thơm. Tiếp theo, cho đậu xanh vào sên nhuyễn mịn, dẻo dẻo lại thì tắt bếp. Đậy kín lại bằng màng bọc nilon, để nguội.
Bước 5: Trộn bột làm vỏ bánh khúc
Đổ bột nếp ra tô, cho từ từ phần nước cốt lọc rau khúc vào sau đó dùng tay trộn đều cho bột dẻo mịn. Đậy kín bột lại, để bột nghỉ trong 30 phút.
Bước 6: Nấu gạo nếp
Gạo nếp ngâm xong, bạn đổ cả phần gạo và nước ngâm vào nồi để nấu sơ qua, nấu nhỏ lửa, vừa nấu vừa đảo nhẹ đến khi nước cạn lại thì tắt bếp.
Bước 7: Vo nhân xôi
Đậu xanh sau khi đã nguội, bạn chia thành các phần nhỏ bằng nhau (khoảng 28-25g một viên). Mỗi phần bạn dùng tay nhấn cho đậu xanh dẹt mỏng ra rồi bạn một miếng thịt đã ướp vào giữa sau đó vo kín đậu xanh lại.
Phần bột nếp đã trộn dẻo, bạn chia đều bằng với số lượng của nhân đậu xanh đã vo (mỗi phần bột, bạn để từ 35 đến 40g). Cán dẹt miếng bột rồi bọc kín bên ngoài nhân đậu thành những viên bánh hình tròn.
Bước 8: Hấp xôi khúc
Lót một lớp giấy nến nướng bánh vào xửng hấp sau đó bạn đổ một nửa gạo nếp trắng đã nấu vào phủ kín mặt xửng hấp, xếp lần lượt bánh đã nặn lên trên. Tiếp theo, cho nốt số gạo nếp còn lại phủ sao cho kín mặt bánh, đảm bảo khi hấp chín xôi nếp sẽ dính đều quanh cái bánh.
Phủ tiếp một lớp giấy nến lên trên sau khi làm xong. Đậy vung lại, bật bếp với lửa vừa để hấp khoảng 40 phút là xôi khúc chín.
Lưu ý:
Xôi khúc khi hấp sẽ nở ra nên bạn không đặt các viên bánh quá sát nhau.
Giấy nến cần có các khe hở để thoát hơi, nhiệt tỏa đều.
Hoàn thành và thưởng thức
Xôi khúc hấp chín xong, bạn lấy ra sau đó rắc hành phi, đậu phộng giã nhỏ, vừng rang lên trên xôi rồi thưởng thức.
Nhân thịt lợn bên trong chín mềm, ăn béo và đậu xanh bùi bùi. Vỏ ngoài dẻo thơm đặc trưng của rau khúc, xôi trắng bên ngoài dẻo mềm. Tất cả hòa quyện lại tạo nên hương vị rất riêng và đặc trưng của món xôi này.
Tham khảo cách làm xôi khúc không cần lá khúc
Nếu bạn không tìm được lá khúc thì bạn có thể thay thế bằng các loại lá khác như lá su hào, bó xôi hoặc cải cúc (rau tần ô), lá dứa. Tuy nhiên, hương vị sẽ không được như rau khúc.
Về cách làm thì bạn thực hiện tương tự như ở trên. Xay lá rồi lọc lấy nước cốt rồi trộn với bột nếp. Dùng bột đã trộn nhào dẻo rồi bọc nhân đậu xanh và thịt ba rọi, cho vào xửng hấp với gạo nếp đã ngâm 8 tiếng trong 40 đến 50 phút là xôi khúc chín.
Chúc các bạn thành công!