Hoa mẫu đơn (牡丹) là một biểu tượng quan trọng trong văn hoa đất nước Trung Quốc và chúng còn được biết đến là “vua của các loài hoa ở đây”.
Với tư cách là một loài hoa mang nhiều biểu trưng, hoa mẫu đơn đại diện cho tình bạn, may mắn và vẻ đẹp nữ tính trong văn hóa Trung Quốc. Đồng thời, hoa cũng thể hiện sự tao nhã và tính cân bằng. Theo ghi chép, hoa mẫu đơn đã có mặt ở Trung Quốc hơn 2000 năm qua và được sử dụng làm thuốc. Rễ, vỏ cây, hạt và hoa được nhiều người tin rằng có thể dùng để bào chế thuốc.
Không nơi đâu thể hiện rõ nhất về văn hóa của hoa mẫu đơn bằng lễ hội hoa mẫu đơn ở Lạc Dương, Trung Quốc và nơi đây được xem là thủ đô của loài hoa này. Xuyến suốt trong lịch sử Trung Hoa, Lạc dương được biết đến là nơi trồng ra được hoa mẫu đơn đẹp nhất và được phong cho chức danh “Thiên hạ đệ nhất”. Vào năm 1982, Lạc dương đã lấy hoa mẫu đơn làm biểu tượng của thành phố và cùng thơi điểm đó, họ đã ra quyết định tổ chức lễ hội hoa mẫu đơn vào tháng tư hàng năm. Nếu như bạn ở Lạc Dương vào thời điểm đó, Công Viên Vương Thành là một trong những địa điểm tuyệt vời nhất để ngắm hoa trong thời gian lễ hội. Không chỉ có hoa mẫu đơn của Trung Quốc mà còn có sự góp mặt của các loài hoa Mẩu Đơn khác đến từ khắp nơi trên thế giới.
Ban đầu, hoa mẫu đơn được trồng ở Trung Quốc để làm thuốc, tuy nhiên, vào triều đại nhà Tùy (581 – 618), chúng được trồng lần đầu tiên làm cây vườn, sau đó có một ý nghĩ nảy ra rằng nên trồng chúng làm cây cảnh.
Vào triều đại nhà Đường, hoa mẫu đơn đã trở nên rất thịnh hành trong các vườn thượng uyển và được triều đình bảo vệ nghiêm ngặt. Sau đó, vào thời nhà Tống, hoa đã nở rộ xuyên suốt Trung Hoa và thủ đô của nhà Tống tại Lạc Dương đã trở thành trung tâm của hoa mẫu đơn.
Sau Lạc dương, thành phố Hà Trạch cũng được xem là một trung tâm hoa mẫu đơn lớn của Trung Quốc và cũng tổ chức lễ hội hoa hàng năm vào tháng tư. Hà Trạch trở thành trung tâm của hoa mẫu đơn vào thời nhà Thanh. Lúc đó nơi đây được biết đến với tên Tào Châu.
Hoa mẫu đơn là biểu tượng của vương quyền từ nhiều thế kỷ qua và đã truyền cảm hứng cho rất nhiều nghệ sĩ và tác giả. Chúng thường được nhắc tới trong các tác phẩm văn học và thơ ca và còn được dùng là mô-típ chủ đạo trong nghệ thuật trang trí.
Chỉ sau Trung Quốc, Nhật Bản cũng có vinh dự trồng được hoa mẫu đơn. Khi hoa mẫu đơn đặt chấn đến đất nước mặt trời mọc, những nghệ sĩ làm vườn tại đây đã bắt đầu lai tạo chúng, tạo ra một loại hoa mẫu đơn có nụ hoa nhẹ hơn và đơn giản hơn.
Chúng mang biểu tượng của sự giàu sang, phú quý, danh dự và can đảm tại đây. Cũng như Trung Quốc, hoa được dùng làm chủ đề cho nhiều loại hình nghệ thuật của Nhật Bản. Trong đó có tập thơ Haiku của tác giả Yosa Buson (1716 – 1783).
Hoa mẫu đơn tại các quốc gia ở Châu Âu:
Phần Lan: Mẫu đơn là một loại cây lâu năm và rất có giá trị. Vào thời xa xưa, Các vườn hoa trong các tu viện trồng mẫu đơn là thuốc và gia vị.
Hungary: Mẫu đơn (Paeonia) cũng là một loài cây có xuất xứ từ châu Âu. Hoa nở vào dịp lễ Hạ Trần và người dân nơi đây trang trí các nhà thờ bằng loài hoa này.
Đức: Loài hoa này cũng khá phổ biến ở đây.
Một vài thông tin về hoa mẫu đơn:
Có hai loại hoa mẫu đơn: loại mẫu đơn thảo dược, là một loài cây lâu năm mọc từ rễ của cây hoa huệ; và cây mẫu đơn, một loại cây phù du họ than bụi.
Ở Bắc Mỹ, mẫu đơn được trồng làm vật trang trí thay vì làm thuốc. chúng còn là biểu tương đại diện cho tiểu bang Indiana.
Hoa mẫu đơn còn là biểu tượng cho 12 năm hôn nhân hạnh phúc. Hoa đại diện cho sự lãng mạn, phồn thịnh và là điềm tốt trong hôn nhân.
Theo mê tín của người Trung Quốc, khi hoa mẫu đơn héo, phai màu hoặc khô lại thì sự nghèo đói hoặc những tai ương khác chuẩn bị kéo tới.
Tại vườn hoa của Chùa Tháp Đôi tại thủ đô Thái Nguyên thuộc tỉnh Sơn Tây. Có 10 cây hoa mẫu đơn đã đạt hơn 300 năm tuổi.
Ở châu Âu, Mẫu đơn còn được biết đến là loài hoa hồng không gai. Việc trồng và canh tác hoa mẫu đơn tại Pháp nhằm thu lấy tinh chất và biến chúng thành nước hoa.
Theo tiếng Hy Lạp, hoa mẫu đơn có nghĩa là “khen ngợi” và có mối liên kết chặt chẽ với thành thoại Hy Lạp.
Theo fragrantica.com