Lệch hàm là một dạng khiếm khuyết gây bất cân xứng trên khuôn mặt. Tình trạng này xuất hiện khá phổ biến, khiến nhiều người lo lắng, tự ti vì khuôn mặt không cân đối. Do đó, tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị kịp thời hàm bị lệch là việc làm cần thiết đối với người bệnh.
1. Hàm lệch là gì?
Bình thường, một hàm răng đẹp sẽ có khớp cắn đảm bảo tỷ lệ hàm trên và dưới cân xứng, tiếp xúc nhau ở trạng thái nghỉ. Tuy nhiên ở người bị lệch hàm (còn gọi là khớp cắn lệch) có biểu hiện rõ nhất là phần xương quai hàm bị lệch sang phải hoặc trái, hay phát triển quá mức về phía trước hoặc lùi về sau, dẫn đến mất cân bằng giữa môi trên – môi dưới và tổng thể khuôn mặt.
Có nhiều trường hợp bị lệch cơ hàm, trong đó phổ biến là:
- Lệch hàm trên – dưới: Xảy ra khi hàm trên phát triển chìa ra ngoài (răng hô) hoặc thụt vào trong (răng móm) so với hàm dưới.
- Lệch hàm bên trái – phải: Là tình trạng đường viền xương hàm hai bên phát triển không đồng đều, khiến dáng mặt một bên lồi và một bên hóp hoặc bị lệch hàm méo miệng.
- Ngoài ra, trường hợp răng khôn mọc lệch, chèn ép răng kế cận cũng có thể gây lệch xương hàm; về lâu dài, gây ra biến dạng khuôn mặt. Hoặc trường hợp các răng trên cung hàm mọc lệch, dẫn đến răng khấp khểnh, lệch hàm nhai.
2. Nhận biết dấu hiệu hàm bị lệch
Để nhận biết tình trạng hàm lệch, bạn có thể dựa vào những biểu hiện sau:
- Khi quan sát bằng mắt thường, có thể nhìn thấy hàm trên hoặc dưới bị lệch sang một bên; đồng thời hàm răng nhô về phía trước hoặc phía sau quá nhiều.
- Đau ở mặt hoặc hàm, đau ở phía trước tai, đau khớp thái dương hàm. Cường độ đau gia tăng khi cử động miệng.
- Khó cử động hàm, thậm chí không thể đóng miệng như bình thường.
- Khi cắn thức ăn, có cảm giác lệch hoặc cong.
- Khó khăn khi giao tiếp với mọi người.
3. Nguyên nhân gây lệch xương hàm
Dưới đây là 5 nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng lệch hàm:
3.1. Hàm bị lệch bẩm sinh
Người bị lệch hàm bẩm sinh khi xương hàm phát triển bất thường, làm cho hàm trên và hàm dưới mất cân xứng, ảnh hưởng sức khỏe răng miệng đáng kể.
3.2. Do thói quen xấu
Nếu thường xuyên có thói quen đẩy lưỡi, nằm nghiêng một bên hoặc chống tay lên cằm thì nguy cơ bị lệch xương hàm là rất cao. Ngoài ra, nếu chỉ ăn uống một bên hàm thì vị trí hàm chịu tác động có thể phát triển quá mức so với bên còn lại, từ đó dẫn đến nguy cơ bị lệch hàm.
3.3. Bị lệch hàm do chấn thương
Chấn thương có thể xảy ra khi tai nạn, ngã hoặc chấn thương liên quan đến thể thao. Điều này khiến xương hàm bị gãy, nứt hoặc lệch, từ đó ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và suy giảm chức năng nhai của răng.
3.4. Lệch hàm nhai do răng
Mặt lệch do răng thường xuất hiện khi các răng mọc lộn xộn, khấp khểnh và lệch vị trí trên cung hàm. Nếu không điều trị kịp thời sẽ khiến quai hàm phát triển không đều, dẫn đến lệch hàm nhai.
3.5. Sự phát triển sai lệch của xương hàm
Lệch mặt do xương thường khởi phát khi xương hàm hai bên phát triển không đồng đều. Theo đó, có 3 trường hợp mô tả rõ sự phát triển của xương hàm là:
- Một bên phát triển quá mức và một bên phát triển bình thường.
- Một bên phát triển bình thường, nhưng bên còn lại kém phát triển.
- Một bên phát triển quá mức và một bên thì kém phát triển.
3.6 Sự cố phẫu thuật
Nguyên nhân bị lệch hàm cũng có thể liên quan đến phẫu thuật cắt ghép xương hàm. Nếu quá trình thực hiện gặp sai sót hoặc lỗi kỹ thuật, phần xương hàm có nguy cơ bị lệch và không giữ được hình dạng tự nhiên như ban đầu.
4. Bị lệch hàm có nguy hiểm không?
Tình trạng hàm bị lệch dù là trường hợp hay do bất kỳ nguyên nhân nào thì người bệnh cũng phải can thiệp từ sớm. Vì lệch hàm nhẹ nếu không điều trị kịp thời có thể tiến triển nghiêm trọng, ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt và khiến chức năng ăn nhai của răng suy giảm. Cụ thể như:
4.1. Giảm tính thẩm mỹ nghiêm trọng
Đây là tác hại dễ nhìn thấy nhất nếu bị lệch hàm. Theo đó, vị trí hàm lệch bên cao bên thấp sẽ tạo ra sự mất cân đối trên khuôn mặt. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến tính thẩm mỹ, gây ra biến dạng khuôn mặt và khiến người bệnh mất tự tin khi giao tiếp.
4.2. Suy giảm chức năng ăn nhai
Tình trạng bất tương quan khớp cắn do lệch hàm răng sẽ tạo ra điểm cộm, cấn, cản trở sự di chuyển bình thường của xương hàm. Về lâu dài khiến chức năng nhai của răng suy giảm, làm cho người bệnh ăn uống khó khăn, ăn không ngon miệng và dễ bị suy dinh dưỡng (nhất là trẻ em).
4.3. Gây ra cơn đau khớp, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống
Dù là lệch hàm dưới – trên hoặc lệch hàm bên phải – bên trái thì đều gia tăng áp lực cho khớp thái dương hàm. Điều này khiến người bệnh có nguy cơ rối loạn khớp thái dương, với triệu chứng thường gặp như đau khớp, đau đầu dai dẳng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
4.4. Khó khăn khi vệ sinh răng miệng
Người bị lệch hàm không chỉ ăn uống khó khăn, mà còn bất tiện khi vệ sinh răng miệng. Đặc biệt, phần cơ hàm bị lệch chịu tác động nhiều hơn nên làm cho mặt răng bị mài mòn nhiều, men răng mỏng hơn, dẫn đến nguy cơ sâu răng, viêm tủy hoặc hoại tử tủy.
Phần hàm còn lại vì ít được vận động nên tổ chức xung quanh răng rất mỏng và yếu. Do đó, bệnh nhân dễ gặp phải bệnh viêm nướu, viêm nha chu hoặc hôi miệng.
Xem thêm: Thói quen sai lầm trong việc chăm sóc răng miệng
4.5. Tăng nguy cơ mắc bệnh dạ dày
Tình trạng lệch hàm khiến chức năng nhai kém hiệu quả, thức ăn không được tiêu hóa tốt có thể tăng áp lực cho dạ dày, từ đó gây ra bệnh lý về đường ruột, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người bệnh.
4.6 Khó khăn khi phát âm
Nhiều trường hợp do xương quai hàm bị lệch làm tăng áp lực lên phần khớp, khiến người bệnh phát âm không rõ ràng, chuẩn xác, thậm chí là bị ngọng.
5. Các phương pháp điều trị hàm bị lệch
Hiện nay, phẫu thuật và niềng răng là hai cách chữa hàm bị lệch phổ biến. Để xác định đâu là phương pháp phù hợp, người bệnh hãy tham khảo thông tin dưới đây:
5.1. Phẫu thuật – Áp dụng trường hợp hàm lệch do xương
Thông thường, người bị lệch hàm nghiêm trọng hoặc đã quá tuổi điều chỉnh xương hàm thì Bác sĩ chỉnh nha có thể chỉ định phẫu thuật. Với phương pháp phẫu thuật, Bác sĩ phẫu thuật tiến hành cắt xương hoặc ghép xương, để di chuyển xương hàm về đúng vị trí, cải thiện tình trạng lệch hàm.
Mặc dù mang lại hiệu quả nhưng phẫu thuật chỉnh xương hàm bị lệch để lại một số rủi ro, bao gồm mất máu, nhiễm trùng, tổn thương dây thần kinh hoặc đau khớp hàm và thời gian hậu phẫu lâu. Vì vậy, bệnh nhân nên cân nhắc thật kỹ và nếu bắt buộc phải phẫu thuật hàm lệch, quá trình điều trị phải được thực hiện bởi Bác sĩ phẫu thuật răng hàm mặt và Bác sĩ chỉnh nha giàu kinh nghiệm.
5.2. Niềng răng (Chỉnh nha) – Áp dụng trường hợp mặt lệch do răng
Đối với trường hợp bị lệch hàm do răng khấp khểnh, mọc lộn xộn hay sai khớp cắn, bạn có thể áp dụng phương pháp chỉnh hàm lệch không phẫu thuật là niềng răng. Cách khắc phục lệch hàm này sử dụng khí cụ nha khoa chuyên dụng, để dịch chuyển sai lệch răng và xương hàm về đúng vị trí, qua đó mang lại gương mặt cân đối, thẩm mỹ tương quan môi – mũi – cằm hài hòa.
Hiện tại, phương pháp niềng răng nắn chỉnh hàm lệch bao gồm niềng răng mắc cài và niềng răng không mắc cài.
- Với niềng răng mắc cài, tuy mang lại hiệu quả và chi phí thấp nhưng cách này có nhược điểm là kém thẩm mỹ, bất tiện khi ăn uống và khó vệ sinh răng miệng.
- Ngược lại, niềng răng không mắc cài (niềng răng trong suốt) như Invisalign đảm bảo tính thẩm mỹ tốt hơn. Khay niềng trong suốt thay thế dây cung và mắc cài nên không tạo cảm giác vướng víu; đồng thời ôm sát cung răng giúp khách hàng ăn uống thoải mái, tự tin khi giao tiếp hằng ngày.
So sánh: Nên niềng răng mắc cài hay niềng răng trong suốt tốt hơn?
5.3 Kết hợp niềng răng và phẫu thuật – Áp dụng trường hợp lệch hàm và méo miệng do cả răng và hàm
Với những trường hợp bị hàm lệch do thói quen xấu hoặc liên quan đến yếu tố xương hàm phát triển quá mức, không đồng đều… sẽ cần áp dụng cả phẫu thuật và niềng răng. Theo đó, bác sĩ sẽ chỉ định niềng răng trước để dịch chuyển răng về đúng vị trí, rồi mới phẫu thuật hàm giúp khuôn mặt cân đối, hài hòa hơn.
Ngoài những phương pháp kể trên, người bị lệch hàm nhẹ có thể cải thiện tình trạng bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt. Cách chỉnh lệch hàm tại nhà như sau:
- Phân bổ lực nhai đều đặn ở 2 bên để tạo sự cân bằng cho hàm trên – dưới và hàm trái – phải.
- Nên thay đổi tư thế ngủ linh hoạt, không nằm nghiêng một bên khi ngủ quá lâu.
- Từ bỏ những thói quen xấu như nghiến răng, chống cằm vì có thể khiến xương hàm bị lệch sang 1 phía.
- Kết hợp tập những bài vật lý trị liệu, các bài tập thư giãn hàm, mở miệng, đối kháng mở miệng – ngậm miệng, các bài tập chuyển động hàm hai bên,… nhằm hỗ trợ sự phát triển của cấu trúc xương hàm, cân đối khớp cắn.
Nhìn chung, mỗi phương pháp điều trị hàm bị lệch đều có đặc điểm khác nhau. Để xác định đâu là cách chữa phù hợp, điều này phụ thuộc vào mức độ lệch hàm, sức khỏe răng hiện tại, khả năng tài chính và chẩn đoán thực tế của Bác sĩ. Vì vậy, tốt nhất là khách hàng nên đi khám trực tiếp tại trung tâm nha khoa uy tín, để được tư vấn cụ thể và có kế hoạch điều trị chính xác – tiết kiệm nhất dành cho bạn.
6. Nên điều trị lệch xương hàm ở đâu uy tín, hiệu quả?
Hàng nghìn khách hàng đã có hành trình điều trị hàm bị lệch hiệu quả, nhẹ nhàng tại Elite Dental. Nổi bật ở nha khoa Elite là dịch vụ chỉnh nha chuyên sâu, với đội ngũ Bác sĩ chuyên môn cao, có hơn 10 năm kinh nghiệm điều trị niềng răng trong suốt và mắc cài. Vì vậy, Bác sĩ đặc biệt hiểu rõ về tính chất sinh học, cách di chuyển xương hàm an toàn, để quá trình điều trị mang lại kết quả toàn diện và ổn định lâu dài.
Ngoài ra, nha khoa Elite thường xuyên cập nhật trang thiết bị cao cấp, với máy chụp phim Sirona, công nghệ scan răng 3D Trios và phần mềm dự đoán kết quả Clincheck, giúp quá trình niềng răng chỉnh hàm diễn ra an toàn, thoải mái nhất có thể. Phòng khám cũng được đầu tư khang trang, sạch sẽ và đạt chất lượng vô trùng theo tiêu chuẩn quốc tế. Nhờ đó, khách hàng hoàn toàn yên tâm với hành trình chỉnh nha tại đây.
Cùng xem review các khách hàng trước và sau khi điều trị lệch hàm tại Elite Dental:
- Anh Nghị (24 tuổi) đến với Elite Dental trong tình trạng khớp cắn lệch nghiêm trọng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng nhai, về lâu dài khiến xương hàm của anh bị lệch nặng hơn. Nhờ có Bác sĩ Đỗ Quỳnh Như – Ủy viên Ban chấp hành Hội Chỉnh Hình Răng Mặt TP.HCM (Bác sĩ chỉnh hình răng của Elite Dental) showcase trường hợp tương tự và chỉ định kế hoạch niềng răng chính xác, giờ đây anh Nghị đã sở hữu nụ cười mới khỏe mạnh, khuôn mặt cân đối giúp anh tự tin hơn khi giao tiếp.
- Giống như anh Nghị, chị Th.T đã kết thúc thành công hành trình niềng răng trong suốt Invisalign tại nha khoa Elite sau 2,5 năm. Tình trạng hô hàm, có kẽ thưa răng cửa và cắn chéo vùng răng hàm khiến chị gặp khó khăn khi ăn uống, đồng thời khuôn hàm bị lệch nghiêm trọng. Tuy nhiên, Bác sĩ chỉnh nha tại Elite Dental đã giúp chị “nắn lại” hàm răng duyên dáng hơn, khắc phục tình trạng cắn chéo. Nhờ đó, hàm dưới ở vị trí ăn khớp với hàm trên, thay đổi hình thái khuôn hàm và mang lại khuôn mặt xinh đẹp, hài hòa hơn rất nhiều.
- Trường hợp khác, bé T.A được chẩn đoán gặp phải khớp cắn ngược (một bên răng hàm trên nằm ở phía trong hàm dưới). Điều này khiến bé bị đau khớp, ăn uống khó khăn và khuôn mặt biến dạng. Sau 3 năm điều trị tại nha khoa Elite, giờ đây tình trạng cắn chéo lệch một bên hàm của bé đã được kéo về đúng vị trí, đem lại nụ cười khỏe, đẹp, rạng rỡ.
7. Một số câu hỏi khác về tình trạng hàm lệch
Xoay quanh vấn đề hàm bị lệch, nhiều người cũng có các thắc mắc như:
7.1 Phẫu thuật nắn chỉnh lệch hàm có đau không?
Thông thường, người bệnh sẽ có cảm giác đau và khó chịu sau phẫu thuật do thuốc tê hết tác dụng. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ kê thuốc giảm đau giúp kiểm soát tình trạng nên bạn đừng quá lo lắng.
7.2 Trẻ bao nhiêu tuổi có thể bắt đầu chỉnh nha?
Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), từ 6 – 12 tuổi là độ tuổi thích hợp để niềng răng cho trẻ. Bởi đây là thời điểm xương hàm phát triển mạnh mẽ, nên quá trình nắn chỉnh và di chuyển về đúng khớp cắn sinh lý dễ dàng thực hiện hơn.
7.3 Niềng răng chỉnh xương hàm bị lệch bao lâu có hiệu quả?
Thời gian niềng răng nắn chỉnh lệch hàm thường kéo dài từ 1 – 3 năm, tùy thuộc vào tình trạng và phương pháp.
7.4 Niềng răng lệch hàm bao nhiêu tiền?
Chi phí niềng răng hàm lệch hết bao nhiêu sẽ phụ thuộc vào tình trạng răng, cơ sở thực hiện, phương pháp… Tại Elite Dental, giá niềng răng chỉnh hàm dao động từ 50,000,000 – 137,500,000 VND (tùy theo phương pháp). Để biết chính xác chi phí và phác đồ điều trị cụ thể, bạn hãy liên hệ Elite TẠI ĐÂY.
Với tình trạng bị lệch hàm, người bệnh được khuyến khích điều trị sớm để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Trong đó, niềng răng chỉnh hàm là phương pháp được lựa chọn nhiều nhất để có một khuôn mặt xinh đẹp và cân đối. Khách hàng nên lựa chọn trung tâm chỉnh nha chuyên sâu như Elite Dental, với đội ngũ Bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm, góp phần mang lại trải nghiệm niềng răng thoải mái, nhẹ nhàng và đạt hiệu quả toàn diện.
Thông tin thêm: > Răng mọc lệch: Nguyên nhân và giải pháp > Chỉnh răng mọc lệch không cần niềng được không? > Răng bị xô lệch: Nguyên nhân và cách khắc phục > Răng cửa mọc lệch: Nguyên nhân và giải pháp
Nguồn tham khảo:
- Ryan Owen. Lateral Jaw Deviation: Symptoms, Causes, and Treatment Options. 19 03 2024. https://mewing.coach/blog/lateral-jaw-deviation
- European Journal of Medical Research. Treatment of the mandibular shift in an adult woman and the diagnostic value of joint space index: a case report. https://eurjmedres.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40001-020-00451-0
