Mỗi năm có 24 tiết khí, trong đó có 4 tiết khí bắt đầu các mùa, với tên bắt đầu bằng chữ “Lập”: Lập xuân, Lập hạ, Lập thu, Lập đông.
24 tiết khí là gì?
Khái niệm tiết khí được sử dụng trong lịch của các nền văn minh phương Đông cổ đại như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên. 24 tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái đất xung quanh Mặt trời, bao gồm:
24 tiết khí trong năm. Ngày Lập hạ nằm ở vị trí 45 độ.
Mùa xuân có các tiết Lập xuân, Vũ thủy, Kinh trập, Xuân phân, Thanh minh, Cốc vũ.
Mùa hạ có các tiết Lập hạ, Tiểu mãn, Mang chủng, Hạ chí, Tiểu thử, Đại thử.
Mùa thu có các tiết Lập thu, Xử thử, Bạch lộ, Thu phân, Hàn lộ, Sương giáng.
Mùa đông có các tiết Lập đông, Tiểu tuyết, Đông chí, Tiểu hàn, Đại hàn.
Mỗi tiết khí bắt đầu vào những ngày tương đối cố định theo Dương lịch. Việc theo dõi lịch tiết khí giúp người dân tối ưu chuyện trồng trọt, chăn nuôi theo mùa vụ. Trong văn hóa nông nghiệp, nhiều nghi lễ cúng bái được thực hiện vào những ngày Lập xuân, Lập hạ… mà ý nghĩa, mục đích từ thời cổ xưa chính là để cầu mong mùa màng bội thu, mọi nhà sung túc.
Lập hạ 2022 là ngày nào?
Ngày Lập xuân là ngày đầu tiên của tiết Lập xuân. Tiết Lập xuân thường bắt đầu vào ngày 4 hoặc 5 tháng 2 Dương lịch, khi Mặt trời ở vị trí 315 độ. Tiết khí này được coi là bắt đầu một năm mới, bắt đầu mùa xuân.
Tiết Lập xuân năm 2022 bắt đầu vào thứ Sáu ngày 4/2, tức mùng 4 Tết Nguyên đán Nhâm Dần.
Ngày Lập hạ là ngày đầu tiên của tiết Lập hạ. Tiết Lập hạ bắt đầu vào ngày 5 hoặc 6 tháng 5 Dương lịch, khi Mặt trời ở vị trí 45 độ. Đây là thời điểm này bắt đầu mùa hạ, nhiệt độ, ánh sáng đều tăng cao.
Ngày Lập hạ 2022 rơi vào thứ Năm ngày 5/5, tức ngày 5/4 Âm lịch, ngay sau thời điểm kết thúc tiết Cốc vũ. Tiết Lập hạ 2022 kéo dài đến hết ngày 20/5, trước khi tiết Tiểu mãn bắt đầu.
Tiết Lập thu bắt đầu từ ngày 7 hoặc 8 tháng 8 Dương lịch, khi Mặt trời ở vị trí 135 độ. Năm 2022, Tiết Lập thu bắt đầu từ Chủ nhật 7/8, tức 10/7 Âm lịch. Đây là thời điểm mùa thu bắt đầu, nhiệt độ, ánh sáng giảm dần, trời se lạnh.
Tiết Lập đông bắt đầu từ ngày 7 hoặc 8 tháng 11 Dương lịch, khi Mặt trời ở vị trí 225 độ. Ngày Lập đông năm nay rơi vào thứ Hai 7/11, tức 14/10 Âm lịch. Đây là thời điểm bắt đầu mùa đông, ánh sáng và nhiệt độ tại bán cầu Bắc giảm mạnh.
Đặc điểm của tiết Lập hạ
Là tiết khí bắt đầu mùa hạ, thời tiết những ngày Lập hạ bắt đầu có chút nóng bức. Càng về sau, nhiệt độ càng tăng cao theo nhiệt lượng mà Mặt trời tỏa ra, tuy nhiên biểu hiện ở các miền có sự khác biệt. Do đặc điểm về địa hình nên thời tiết miền Bắc thường nóng bức, oi ả; thời tiết miền Nam ổn định và mát mẻ hơn.
Tiết Lập hạ là lúc Trái đất, vũ trụ đang chuyển đổi một phần năng lượng lớn, tỏa ra nhiệt lượng rất cao, thúc đẩy vạn vật sinh sôi, cây cỏ hoa lá đơm bông, kết trái, đem lại thu hoạch cho người nông dân. Đây là thời điểm nông dân Việt Nam chuẩn bị nhận về thành quả của mình sau thời gian nỗ lực canh tác, như thu hoạch lúa, nông sản, trái cây….
Trong khoảng thời gian này, mọi người cần lưu ý hơn đến việc chống nắng khi ra ngoài trời, giữ gìn sức khỏe để tránh đau ốm do thời tiết giao mùa.
Tiết Lập Hạ ngày dài, đêm ngắn, ban ngày nhiệt độ cao, ban đêm mưa nhiều.
