Nhiễm trùng đường tiết niệu – Những thông tin mà bạn cần biết!

 

   Nhiễm trùng đường tiết niệu hay còn gọi là nhiễm khuẩn đường tiết niệu là một trong những tình trạng nhiễm khuẩn được bắt gặp nhiều nhất hiện nay. Căn bệnh này ảnh hưởng đến khoảng 9 triệu người Mỹ mỗi năm, và bất cứ lứa tuổi nào cũng có thể mắc phải. Không chỉ gây ra những triệu chứng khó chịu, nó còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng khó lường. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về điều này trong bài viết dưới đây nhé!

 

Nhiễm trùng đường tiết niệu – Những thông tin mà bạn cần biết!

 

Nhiễm trùng đường tiết niệu là bệnh lý như nào?

   Trong cơ thể chúng ta, hệ tiết niệu giữ nhiệm vụ lọc máu và bài tiết chất thải, nhằm duy trì sự cân bằng của các chất hóa học và nước. Hệ tiết niệu được cấu thành từ các bộ phận như: thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo (theo thứ tự từ trên xuống dưới).

   Nhiễm trùng đường tiết niệu xảy ra khi có vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu và gây viêm. Tùy vào từng vị trí bị ảnh hưởng, mà chúng ta gọi chúng với một cái tên khác nhau như: Viêm niệu đạo, viêm bàng quang, viêm bể thận,… Tác nhân gây nhiễm trùng được biết đến nhiều nhất là vi khuẩn Escherichia coli (E. coli).

   Theo thống kê, có đến 8 – 10 triệu người Mỹ mắc nhiễm trùng đường tiểu mỗi năm. Bệnh xảy ra ở khoảng 5% bé gái và 1 – 2% ở bé trai. Tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ sơ sinh vào khoảng 0,1 – 1% và tăng cao đến 10% ở trẻ sơ sinh nhẹ cân. Trước 1 tuổi, bé trai thường có nguy cơ mắc cao hơn bé gái, nhưng sau lứa tuổi này bé gái lại nhiều hơn.

    Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em cũng rất cao, chỉ đứng sau nhiễm trùng đường hô hấp và đường tiêu hóa. Theo nghiên cứu tại bệnh viện nhi trung ương năm 2016, tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi là 11,6%. Trong đó, trẻ dưới 2 tuổi chiếm đến 65%, tỷ lệ bé gái gặp phải là 67,5%, còn bé trai 32,5%. Tỷ lệ mắc bệnh còn tăng lên đến 45,2% trong ba tháng mùa hè 4, 5, 6.

 

Nhiễm trùng đường tiết niệu có thể bắt gặp ở cả trẻ em và người lớn

 

Nhiễm trùng đường tiết niệu gây ra những ảnh hưởng gì?

   Nhiễm trùng đường tiết niệu được chia thành 2 loại là: Nhiễm khuẩn đường tiểu dưới và nhiễm khuẩn đường tiểu trên. Theo đó, mức độ ảnh hưởng sẽ tăng lên khi nhiễm khuẩn di chuyển từ dưới lên trên, cụ thể:

Nhiễm khuẩn đường tiểu dưới

  Tình trạng này chủ yếu gây ảnh hưởng đến bàng quang và niệu đạo. Lúc này người bệnh sẽ gặp phải một số triệu chứng đường tiểu dưới. Trước hết, tần suất đi tiểu của người bệnh sẽ tăng lên, kèm theo tiểu gấp, không thể nhịn được.

   Cùng với đó, người bệnh có thể cảm thấy nóng rát khi đi tiểu, khiến mỗi lần phải đi vệ sinh đều rất khó chịu. Màu sắc của nước tiểu cũng thay đổi, trở nên đục hoặc giống như nước trà đặc, thậm chí là còn có máu. Nước tiểu cũng trở nên nặng mùi hơn.

   Ngoài ra, phụ nữ có thể cảm thấy đau hơn ở vùng chậu, còn nam giới có thể bị đau ở vùng trực tràng.

Nhiễm khuẩn đường tiểu trên

   Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn theo nước tiểu ngược dòng lên thận gây viêm đài bể thận, viêm cầu thận,…  Lúc này, người bệnh sẽ có những biểu hiện nghiêm trọng hơn như: Đau ở phần lưng trên và hai bên, cảm giác ớn lạnh, sốt, buồn nôn và nôn mửa.

    Điều nguy hiểm nhất ở tình trạng này là vi khuẩn có thể đi vào máu gây nhiễm trùng huyết. Người bệnh có thể bị hạ huyết áp, sốc, thậm chí là tử vong.

 

Vi khuẩn xâm nhập vào thận sẽ vô cùng nguy hiểm

 

Đối tượng nào có nguy cơ mắc nhiễm trùng đường tiết niệu?

   Như đã nhắc đến, bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân của nhiễm trùng đường tiết niệu. Trong đó, nữ giới có tỷ lệ mắc cao hơn nam giới. Điều này được cho là do nữ giới có đường niệu đạo ngắn hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn E. coli di chuyển từ hậu môn đến niệu đạo, hoặc các vi khuẩn gây bệnh lây qua đường tình dục xâm nhập từ âm đạo.

   Nhiễm trùng đường tiết niệu cũng thường xuất hiện ở những người có dị tật bẩm sinh ở đường tiết niệu, hoặc đối tượng mắc phải một số bệnh lý như:

Phì đại tuyến tiền liệt

   Đây là căn bệnh chỉ có ở nam giới, và phổ biến ở độ tuổi từ 40 trở lên. Kích thước tuyến tiền liệt tăng lên bất thường do xuất hiện các khối u xơ lành tính. Điều này khiến cho nước tiểu không được tống hết ra ngoài mà bị ứ đọng lại trong bàng quang, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh.

Bệnh tiểu đường

   Đường huyết cao và lên xuống thất thường khiến hoạt động của bàng quang bị ảnh hưởng, và hệ miễn dịch của người bệnh suy yếu. Đồng thời, nước tiểu có nhiều đường cũng là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi và gây nhiễm trùng đường tiết niệu ở người bệnh tiểu đường.

 

Phì đại tuyến tiền liệt khiến nước tiểu bị ứ đọng lại

 

   Bên cạnh những nguyên nhân kể trên, những người phải đặt ống thông tiểu, nằm bất động lâu ngày, mắc sỏi tiết niệu, uống thuốc ức chế miễn dịch, đang xạ trị, hóa trị,… cũng có nguy cơ cao mắc nhiễm trùng đường tiết niệu. Đối với trẻ em, việc chưa cắt bao quy đầu, táo bón lâu ngày, nhịn tiểu, bàng quang mất kiểm soát, thói quen vệ sinh kém cũng có thể gián tiếp gây bệnh.

 

Nhiễm trùng đường tiết niệu được chẩn đoán thế nào?

   Để chẩn đoán xác định nhiễm trùng đường tiết niệu, bác sĩ sẽ thực hiện một số phương pháp như:

Xét nghiệm nước tiểu

   Bác sĩ sẽ lấy mẫu nước tiểu của người bệnh để phân tích trong phòng thí nghiệm nhằm tìm ra tế bào bạch cầu, hồng cầu hoặc vi khuẩn. Để đảm bảo độ chính xác của mẫu nước, người bệnh được hướng dẫn lau bộ phận sinh dục bằng giấy sát trùng và lấy nước tiểu giữa dòng.

Cấy nước tiểu

   Sau khi nước tiểu được phân tích, các bác sĩ sẽ lấy một phần nhỏ đi nuôi cấy trong phòng thí nghiệm để xác định xem loại vi khuẩn nào đang gây bệnh, từ đó chọn được loại thuốc điều trị đặc hiệu.

Chụp chiếu hình ảnh về đường tiết niệu:

   Nếu bác sĩ nghi ngờ có bất thường ở đường tiết niệu, bạn có thể được siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp MRI. Bác sĩ có thể sử dụng thuốc cản quang để làm nổi bật các cấu trúc trong đường tiết niệu của bạn để cho kết quả chính xác.

Nội soi bàng quang

   Bác sĩ sẽ sử dụng ống dài, mỏng và có thấu kính để quan sát bên trong niệu đạo, bàng quang, từ đó đánh giá sơ bộ mức độ tổn thương và có thể lấy sinh thiết để chẩn đoán sâu hơn.

 

Nội soi bàng quang giúp quan sát và chẩn đoán chính xác hơn

 

Điều trị và phòng ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu bằng cách nào?

   Để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu, phương pháp chủ yếu vẫn là sử dụng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, và các thuốc giảm đau khi cần thiết. Loại kháng sinh và cách dùng sẽ phụ thuộc vào mức độ nhiễm trùng, theo đó:

• Nhiễm trùng đơn giản dùng đến các loại kháng sinh như: Trimethoprim / sulfamethoxazole, Fosfomycin, Nitrofurantoin, Cephalexin, Ceftriaxone,…
• Nhiễm trùng thường xuyên dùng đến kháng sinh liều thấp với thời gian 6 tháng hoặc lâu hơn.
• Nhiễm trùng nặng sẽ được điều trị với kháng sinh đường uống kể trên, kết hợp với tiêm tĩnh mạch tại bệnh viện.

   Mặc dù đa số các trường hợp mắc nhiễm trùng đường tiết niệu đều không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nó lại ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống, công việc, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Do đó, việc phòng ngừa và ngăn tái phát  luôn được ưu tiên hơn so với việc điều trị.

   Để phòng ngừa căn bệnh này, bạn hãy thực hiện các biện pháp dưới đây:

• Uống đủ từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày, chia đều trong cả ngày.
• Sử dụng các loại thực phẩm có khả năng kháng khuẩn tốt như: cranberry (nam việt quất), tỏi, quả mọng, kiwi,…
• Vệ sinh bộ phận sinh dục sau khi đi vệ sinh hoặc quan hệ tình dục với các loại sản phẩm chuyên dụng. Phụ nữ nên vệ sinh vùng kín bằng cách lau từ trước ra sau giúp ngăn vi khuẩn ở vùng hậu môn, âm đạo lan sang niệu đạo.
• Phụ nữ nên tránh sử dụng các loại sản phẩm có khả năng gây kích ứng mạnh, hoặc chứa xà phòng, mà hay sử dụng dung dịch có tính kháng khuẩn khi vệ sinh vùng kín hàng ngày.
• Đi tiểu ngay khi buồn tiểu, không nhịn tiểu. Tốt nhất, bạn nên xây dựng thói quen đi tiểu vào những thời điểm nhất định trong ngày.
• Sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục như: dùng bao cao su, màng film tránh thai VCF,…
• Kiểm soát tốt các bệnh lý mãn tính nếu có. Với bệnh tiểu đường, bạn nên sử dụng sản phẩm BoniDiabet ⁺ để kiểm soát đường huyết tốt hơn. Với phì đại tuyến tiền liệt, bạn nên sử dụng sản phẩm BoniMen để giúp giảm kích thước tuyến.

   Hy vọng, bài viết trên đã cung cấp thêm những thông tin cần thiết cho quý độc giả về tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu cũng như cách khắc phục và phòng ngừa hiệu quả nhất. Nếu cần được hỗ trợ về các vấn đề sức khỏe, xin quý độc giả vui lòng gọi điện đến số hotline miễn cước 1800.1044 để được giải đáp nhanh nhất. Cảm ơn quý độc giả đã theo dõi bài viết!

 

XEM THÊM:

• Những nguyên nhân gây kích thích bàng quang và cách khắc phục
• Sỏi thận, sỏi tiết niệu: Phương pháp nào giúp điều trị dứt điểm?