Búp sen mỹ miều thơm ngát xưa nay được cắm hoa trang trí môi trường sống, rồi các nhà đầu bếp dùng cánh hoa sen trang trí cho món ăn, dần phát triển thành trà cánh hoa sen hãm uống hàng ngày để thưởng thức vị thanh mát thơm ngát của sen.
Gần đây cánh hoa sen đã “vào mâm” với các món vùng miền như snack hoa sen xứ Huế, chả cánh hoa sen Tây Hồ… với hương vị của sen.
Theo Lương y Quốc gia Phạm Anh Đào, trong đông y công dụng phổ biến của cánh hoa sen và các sản phẩm từ sen được coi là dược liệu là cầm máu, an thần, làm dịu dạ dày, giảm bớt mất ngủ, làm dịu chu kỳ kinh nguyệt, tránh thiếu máu sau chu kỳ kinh nguyệt (nhờ tái tạo máu thay thế), trị mụn (nhờ tác dụng giảm lượng bã nhờn), giảm viêm và cảm giác nóng (do triệu chứng chấn thương, tiếp xúc với chất hóa học, tai nạn…).
Gần đây các nhà khoa học còn nghiên cứu việc dùng cánh hoa sen có thể chữa ung thư.
Hoa sen có hương thơm ngát, đẹp mắt. Ảnh minh họa.
Bình thường 1 bông hoa sen cắm sau 1-2 ngày sẽ rụng cánh lả tả, và những cánh sen đó được các mẹ, các chị khéo thay hay làm thành món ăn vừa là chế biến thành món nhậu ngon, là quà vặt hay món ăn chính cho bữa tiệc. Đặc biệt có những món tanh như chả lươn, thịt vịt… được biến tấu với những cánh sen hồng còn khử được mùi tanh, vào mâm cơm thơm mức mũi.
Hoa sen để làm món ăn cần chọn bông tươi mới (nên mua từ đầm để tránh bị ủ chất bảo quản tươi lâu). Bỏ lớp cánh già bên ngoài, chọn cánh to rửa sạch để cuốn chả. Sau đây là một số món ăn từ cánh sen hồng ở các vùng miền:
Chả lươn cánh sen. Ảnh minh họa.
Món chả lươn cánh sen
Nguyên liệu
– 300g thịt ba chỉ.
– 2-3 thìa to nước mắm ngon (độ mặn tùy ý), hạt tiêu, tỏi – củ nén – hành khô băm nhuyễn.
– 150g thịt lươn đã lọc xương.
– 1 nắm hạt sen đã hấp/luộc chín.
– 1 nắm cánh hoa sen hồng.
Cách làm
Chọn cánh sen tươi và to rửa sạch, để ráo để cuốn chả. Nhụy và nhị sen, cánh sen nhỏ thái nhuyễn, trộn đều với thịt đã ướp và cuốn.
Xay thịt ba chỉ, nêm gia vị vừa ăn, rồi cho hạt sen đã hấp chín chà cho vỡ hạt ra.
Đặt cánh sen xuống thớt, lót miếng thịt lươn lên cánh sen, cho nhân thịt, nhân hạt sen vừa đủ rồi cuộn tròn lại.
Lưu ý
– Để cánh sen cuốn không bị bung ra thì nhớ cắt bớt phần cuống trắng cứng, và cuốn từ cuống cánh lên đầu cánh mỏng. Không nên cuốn chặt quá vì dễ bị bục.
– Nếu rán chả lươn bằng lửa thì khi cho chả vào chảo nhớ áp phần đầu cánh xuống rán trước để không bị bong cánh. Chú ý giữ lửa vừa để thịt và lươn chín từ từ, nước ngọt, không bị khô. Cánh hoa sen có tác dụng khử tanh rất tốt, nên món chả lươn đơn giản, thơm ngon, lạ miệng.
Món chả lươn/ thịt cánh sen có thể dùng nồi chiên không dầu làm nóng ở 200 độ C khoảng 5 phút, rồi cho chả lươn/ thịt vào chiên ở 160 độ C khoảng 10 phút thì lật mặt chiên tiếp 5 phút là món ăn chín vừa ngon.
Chả thịt cánh sen. Ảnh minh họa.
Ngoài món chả lươn cánh sen, những bông sen còn làm được nhiều món ngon tương tự khác như sau:
Món chả cánh sen Tây Hồ của người Hà Nội
Nguyên liệu:
– 3 lạng thịt nạc dăm băm nhỏ.
– 3 bông sen nở vừa độ.
– Gia vị theo khẩu vị.
– Nấm hương, mộc nhĩ.
Cách làm
Hoa sen tách cánh, lá to dùng để cuốn chả. Chú ý để lại một ít cánh để bày vào đĩa chả khi rán xong.
– Thịt nạc dăm băm nhỏ, ướp gia vị và một chút mắm ngon để 30 phút cho thấm.
– Nấm hương, mộc nhĩ ngâm kỹ, xắt nhỏ trộn vào thịt (để miếng chả ăn giòn). Nhụy, nhị sen, cánh sen nhỏ cũng thái nhuyễn, trộn đều với thịt đã ướp và cuốn, gia vị vừa ăn. Cho nhân vào từng cánh sen, cuộn lại và cho vào chảo dầu, rán vàng cho hai mặt chín đều.
Chả chín thì vớt ra giấy thấm dầu. Lấy đĩa xếp cánh hoa sen tươi cho đẹp mắt, rồi gắp chả xếp vào, rất đẹp mắt, thơm ngon hấp dẫn.
Bí quyết làm chả sen thịt ngon của người Hà Nội là không ướp hành khô, hành tươi, nước mắm vì mất mùi sen.
Vịt hấp cánh sen. Ảnh minh họa.
Món vịt hấp hoa sen mỹ vị
Đây là món được coi là cao lương mỹ vị xưa.
Nguyên liệu
– 1 con vịt tơ béo căng lườn.
– Cánh hoa sen.
– Rượu gừng, ngũ vị hương, muối, tiêu, hành tỏi.
Cách làm
Sơ chế vịt sạch. Dùng rượu gừng chà xát bên trong, ngoài mình vịt để khử mùi, rồi đem ướp thịt vịt với ngũ vị hương, muối, tiêu, hành, tỏi. Để một lúc cho thấm.
Lót dưới xửng vài lớp cánh hoa sen rồi phủ kín vịt cũng bằng cánh hoa sen, rồi đem hấp 30 phút (nhiều người thích hấp bằng than hồng).
Khi vịt chín thịt mềm thơm, cánh hoa nhừ tơi, hương thơm của hoa sen ngấm hết vào thịt vịt, vị thơm ngọt đậm đà hương sen.
Món snack cánh sen. Ảnh minh họa.
Món snack cánh hoa sen chiên giòn xứ Huế
Nguyên liệu
– Cánh hoa sen nhặt lại rửa sạch để khô.
– Bột chiên giòn
– Dầu ăn.
Cách làm
Chọn những đóa hoa tươi, tách nhẹ từng cánh hoa và rửa với nước rồi để ráo.
Pha bột chiên giòn với nước thành hỗn hợp sền sệt.
Nhúng từng cánh hoa sen vào bột cho vào chảo dầu nóng, đun nhỏ lửa để chiên vàng đều cả hai mặt cánh sen.
Snack cánh sen chiên giòn chấm tương ớt, ăn ngay khi còn nóng sẽ càng thơm ngon. Món này làm món ăn vặt (trẻ nhỏ rất thích), hoặc tô điểm cho mâm cơm gia đình. Các bà nội trợ có thể nhúng bột thêm lần nữa rồi chiên vàng đều hai mặt để thêm giòn.
Theo Đông y, cây sen là vị thuốc vị thuốc chữa bệnh, trong đó có giúp thanh nhiệt cơ thể. Các bộ phận từ củ, lá, thân sen đều có thể dùng làm thuốc, chế biến ẩm thực.
Trong cánh sen, lá sen và các bộ phận của sen có chứa lượng lớn những chất chống oxy hóa mạnh, ngăn ngừa hiệu quả bệnh tim mạch, đột quỵ, ung thư, duy trì sự trẻ trung của cơ thể.
Các bằng chứng khoa học về tác dụng của hoa sen vẫn đang được nghiên cứu tiếp để khám phá thêm những tác dụng của loại hoa đặc biệt này. Nhưng cánh hoa sen và tất cả cây sen đều là một vị thuốc thảo dược, nên khi dùng các sản phẩm có nguồn gốc từ hoa sen trong chế độ ăn hàng ngày, hoặc phòng ngừa, trị bệnh cũng vẫn cần có tư vấn của bác sĩ trước khi dùng để tránh những tác dụng không mong nuốn.
Lương y Quốc gia Phạm Anh Đào
Theo Gia đình & Xã hội
