Hoa mào gà, với sự rực rỡ và đa dạng màu sắc, không chỉ là một phần của ký ức tuổi thơ mà còn là biểu tượng của sự may mắn và thịnh vượng trong văn hóa trang trí nhà cửa, đặc biệt vào dịp Tết. Trong bài viết này, Nệm Thuần Việt sẽ đồng hành cùng bạn khám phá những câu chuyện thú vị, ý nghĩa phong thủy sâu sắc cùng những bí quyết trồng và chăm sóc hoa mào gà, giúp bạn mang lại sắc màu và năng lượng tích cực cho ngôi nhà của mình
Hoa mào gà là gì?
Hoa mào gà, còn được biết đến với tên khoa học là Celosia, là một loài thực vật đặc sắc thuộc họ Mào Gà, có nguồn gốc từ Ấn Độ và các khu vực Trung Phi. Được biết đến với hình dáng và màu sắc rực rỡ, hoa mào gà được ưa chuộng làm cây cảnh trang trí trong các khu vườn và nhà ở, ngoài ra còn có nhiều công dụng khác như trong lĩnh vực y học và thậm chí là thức ăn ở một số vùng trên thế giới.
Sự tích về hoa mào gà
Sự tích về hoa mào gà bắt nguồn từ câu chuyện cổ tích đầy ý nghĩa về lòng tự hào và sự hy sinh. Trong thời xa xưa, tất cả các con gà, từ gà trống đến gà mái, đều tự hào sở hữu chiếc mào đỏ rực trên đầu. Trong số đó, có một chú gà mái đặc biệt yêu quý chiếc mào của mình.
Một ngày, khi đi ngang qua một cây đang buồn bã vì không thể nở hoa, chú gà mái đã quyết định tặng chiếc mào đỏ rực của mình cho cây, với hy vọng mang lại hạnh phúc cho cây. Kể từ đó, chú gà mái không còn chiếc mào nào, nhưng thay vào đó, thế giới tự nhiên chứng kiến sự ra đời của một loài cây mới, với những bông hoa đỏ rực, giống hệt chiếc mào gà. Do đó, loài cây này được mọi người gọi là cây hoa mào gà, biểu tượng cho tình yêu, sự hy sinh và lòng nhân ái.
Đặc điểm để nhận biết hoa mào gà
Hoa mào gà, một loại thực vật thân thảo, dễ nhận biết qua những đặc điểm nổi bật sau:
- Chiều cao: Cây có chiều cao trung bình từ 50-100cm, tạo nên dáng vẻ đứng thẳng và cao ráo.
- Thân cây: Thân cây có vỏ nhẵn, mang lại cảm giác mềm mại khi chạm vào.
- Lá cây: Lá dài khoảng 15-20cm, hình dạng giống như mũi mác, tạo điểm nhấn cho cây với màu xanh đậm.
- Hoa: Hoa mào gà có nhiều màu sắc, trong đó phổ biến nhất là màu đỏ, vàng và trắng. Hoa thường mọc thành cụm ở đỉnh cây, với hình dạng giống như chiếc mào của gà trống, đó là nguồn gốc của cái tên “hoa mào gà”.
Cây mào gà có đặc điểm gì?
Cây mào gà là loại thực vật thuộc họ dền, nổi tiếng với hoa đẹp và đa dạng về màu sắc như đỏ, trắng, vàng, cam. Đặc biệt, mào gà trắng và đỏ là hai biến thể phổ biến ở Việt Nam, thường được dùng trong cảnh quan và làm dược liệu.
Mào gà trắng, hay còn gọi là thanh lương tử, có thân mềm, nhẵn, cao từ 0.3 đến 2 mét, với lá hình mũi mác. Hoa mào gà trắng thường nở từ mùa xuân đến hè, có màu trắng hoặc hồng nhạt, dạng nang chứa hạt đen hoặc nâu đỏ.
Mào gà đỏ, với tên khoa học là Celosia cristata, có thân cứng, lá dài, nhọn và hoa đỏ rực rỡ, tạo hình giống mào gà. Quả của mào gà đỏ chứa 8-10 hạt đen bóng.
Cả hai loại cây này không chỉ làm đẹp cho môi trường xung quanh mà còn có giá trị trong y học, sử dụng hạt, cụm hoa và mầm non để làm thuốc. Thu hoạch hoa và hạt thường vào tháng 9-10, còn mầm non có thể thu hái quanh năm. Mào gà trắng chứa chất béo và hoạt chất kháng viêm, trong khi mào gà đỏ giàu betanin, anthocyanin và các dưỡng chất khác, hỗ trợ sức khỏe tốt.
Hoa mào gà có ý nghĩa gì trong phong thủy?
Hoa mào gà không chỉ nổi bật với vẻ đẹp rực rỡ của mình mà còn mang ý nghĩa sâu sắc trong phong thủy và văn hóa. Trong dịp Tết và mùa xuân, hoa mào gà thường được chọn để trang trí nhà cửa với mong muốn mang lại tiền tài, may mắn và thịnh vượng cho gia đình. Loài hoa này được coi là biểu tượng của sự thuận lợi trong công việc và làm ăn, giúp gia chủ đón nhận nhiều tài lộc.
Bên cạnh đó, hoa mào gà còn tượng trưng cho tinh thần hy sinh và lòng dũng cảm. Câu chuyện về chú gà mái nhường chiếc mào cho cây trong sự tích hoa mào gà phản ánh tấm lòng cao cả, sẵn sàng hy sinh vì người khác, tượng trưng cho những hành động anh hùng và vị tha.
Có những loại hoa mào gà nào?
Hoa mào gà đỏ
- Còn được biết đến với nhiều tên khác như kê quan hoa, kê đầu, hồng kê quan hoa, bạch kê quan hoa, kê công hoa, kê giác hoa.
- Hoa mào gà đỏ có màu sắc đa dạng, trong đó đỏ, vàng và trắng là ba màu phổ biến nhất.
- Là cây thảo lâu năm với thân cứng cáp và số lượng hoa dồi dào.
- Cây thường cao dưới 1m.
- Mùa hoa kéo dài từ tháng 6 đến tháng 10.
Hoa mào gà trắng
- Được biết đến với các tên như mào gà dại, mào gà đuôi nheo, thanh tương tử, thảo hao.
- Thời gian tồn tại của cây thường không quá 1 năm.
- Hoa mào gà trắng nở rộ vào khoảng giữa mùa xuân và mùa hè.
- Cây cỏ mọc quanh năm với thân nhẵn, mọc thẳng và phân nhánh nhiều.
- Cây có thể cao từ 0.3-1m, thậm chí đạt tới 2m trong điều kiện thuận lợi.
Công dụng chữa bệnh của cây hoa mào gà
Cây hoa mào gà không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp rực rỡ mà còn được biết đến với những công dụng chữa bệnh đa dạng, từ hạt đến lá và hoa:
Thành phần dược lý của cây hoa mào gà
- Hạt: Phần phổ biến nhất trong việc sử dụng làm thuốc. Chứa protein, isoflavone, vitamin K, và nhiều loại chất béo có lợi khác, giúp bảo vệ gan và thận hiệu quả.
- Lá và hoa: Cũng được sử dụng trong bào chế thuốc, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau.
Công dụng chữa bệnh của cây hoa mào gà
- Cầm máu và điều hòa kinh nguyệt: Hoa mào gà có vị ngọt, tính mát, giúp cầm máu và điều hòa kinh nguyệt ở phụ nữ.
- Kháng viêm và kháng khuẩn: Được sử dụng để điều trị mề đay và mẩn ngứa trên da nhờ khả năng kháng viêm và kháng khuẩn.
- Ổn định huyết áp và đường huyết: Giúp ổn định huyết áp và giảm thiểu sự gia tăng của đường huyết trong cơ thể.
- Hạ nhiệt và giải độc gan: Có khả năng làm mát cơ thể, giải độc gan và ức chế sự phát triển của amip gây bệnh kiết lỵ.
- Tăng Cường Hệ Miễn Dịch: Ngăn ngừa chất độc hại đi vào cơ thể và tăng cường sức đề kháng.
Một số bài thuốc chữa bệnh hay và hiệu quả từ cây hoa mào gà
Bài thuốc chữa bệnh hay từ hoa mào gà đỏ
- Cao huyết áp: Dùng 3-4 hoa mào gà đỏ sắc với 10 quả hồng táo trong khoảng 30 phút, uống hằng ngày.
- Mày đay: Sử dụng cả cây hoa mào gà đỏ sắc uống và ngâm rửa vùng da bị ảnh hưởng.
- Trị nôn ra máu: Dùng khoảng 20g hoa mào gà đỏ sắc uống.
- Bệnh lỵ (trực khuẩn hoặc amip): Sắc uống hoa mào gà đỏ, nếu phân có máu.
- Trĩ chảy máu: Phối hợp hoa mào gà đỏ với phòng phong, sấy khô, tán bột và làm thành viên uống với nước cơm.
Bài thuốc chữa bệnh hay từ hoa mào gà trắng
- Nôn ra máu: Dùng 24g hoa mào gà trắng tươi hầm với phổi lợn hoặc sắc uống với các loại thảo dược khác.
- Tiểu buốt, tiểu ra máu: Đốt cháy hoa mào gà trắng, sử dụng khoảng 15-20g mỗi ngày với nước cơm.
- Đi tiểu ra máu: Dùng hoa mào gà trắng 15g sắc uống.
- Trĩ lở loét: Kết hợp 3g hoa mào gà trắng với ngũ bội tử và băng phiến, tán bột và trộn với mật lợn để bôi lên vùng bị tổn thương.
- Bế kinh: Hầm 24g hoa mào gà trắng với 60g thịt lợn nạc, chia ăn trong ngày.
- Khí hư: Sử dụng hoa mào gà trắng hoặc đỏ tùy theo màu của khí hư, sấy khô và tán bột, uống mỗi ngày 9g vào buổi sáng.
Một số lưu ý khi sử dụng hoa mào gà
- Người mắc bệnh u cục hoặc đang gặp vấn đề về béo phì nên tránh sử dụng hoa mào gà đỏ vì có thể không phù hợp với tình trạng sức khỏe của họ.
- Nếu bạn có vấn đề về tiêu hóa như ăn không tiêu hoặc tiêu hóa kém, cảm giác chân tay lạnh, nên chọn hoa mào gà đỏ thay vì mào gà trắng. Hoa mào gà trắng có thể khiến tình trạng tiêu hóa chậm chạp trở nên nghiêm trọng hơn.
- Hoa mào gà đỏ không chỉ dùng làm dược liệu mà còn có thể dùng để chế biến các món ăn như canh thịt băm, xào tôm, xào thịt vịt… Những món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn giúp giải nhiệt, ngừa táo bón và kích thích tiêu hóa, rất tốt cho sức khỏe.
Trồng cây hoa mào gà sao cho đúng?
Trồng và chăm sóc cây hoa mào gà đòi hỏi một số kỹ thuật cơ bản nhưng không quá phức tạp, giúp bạn có được những bông hoa đẹp và khỏe mạnh:
Bước 1: Ươm mầm cây con
- Chọn hạt từ bông hoa khỏe mạnh, không sâu bệnh. Hạt được hong khô và bảo quản để gieo vào tháng 4 – tháng 5.
- Thực hiện gieo hạt khi thời tiết ở khoảng 20-25 độ C. Gieo hạt sau khi đã phun nước và bón một ít phân lên luống.
- Phủ một lớp đất mỏng khoảng 2-3mm lên hạt và che nắng bằng rơm rạ. Tránh tưới nước trong 2 tuần đầu, trừ khi đất quá khô.
- Khi cây có 3 lá, tiến hành tỉa và chờ đến khi cây cao 6cm để trồng chính thức.
Bước 2: Trồng cây vào chậu
- Trồng vào vụ đông – xuân để hoa phát triển tốt nhất.
- Cây giống nên có chiều cao từ 6-7cm với 4-5 lá.
- Trộn đất thịt, cát, phân chuồng, tro trấu, xơ dừa theo tỉ lệ 2:1:2:½ và đảm bảo độ pH đất ở khoảng 6-6.5.
Cách chăm sóc cây hoa mào gà
- Tưới nước 1-2 lần mỗi ngày tùy điều kiện thời tiết, vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.
- Bón phân vi sinh khi cây bắt đầu bén rễ và hồi xanh.
- Khi cây 35 ngày tuổi, bấm ngọn để khuyến khích sự phát triển của chồi nách.
- Khi cây có nhiều nụ, tỉa bớt chỉ giữ lại nụ ở cành chính để dinh dưỡng tập trung.
- Đặt chậu cây nơi có nhiều ánh sáng để hỗ trợ quá trình quang hợp.
- Sau khoảng 60-65 ngày, cây mào gà sẽ cho hoa to và đẹp.
Một số hình ảnh đẹp về hoa mào gà
Tổng kết
Thông qua những thông tin chi tiết về hoa mào gà mà Nệm Thuần Việt đã chia sẻ, hy vọng bạn đã có thêm kiến thức về loài hoa đặc biệt này, từ sự tích đến ý nghĩa phong thủy, cách trồng và những công dụng không ngờ. Hoa mào gà không chỉ làm đẹp cho ngôi nhà bạn mà còn mang lại may mắn và tài lộc.
